Ağrısız görme kaybı yalnızca bir gözde meydana gelebilir iken bazı durumlarda her iki göz birden oluşabilmektedir. Yalnızca birkaç gün içinde gelişebilen ağrısız ani görme kayıplarında retinanın tamamı etkilenebildiği gibi yalnızca bir kısmı da etkilenebilmektedir. Ani görme kayıplarının yalnızca ağrısız olmadığı bilinmektedir. Ağrılı da olabilen görme kayıplarında hastaların durumu ciddiye alması ve en ufak bir belirtide göz doktorlarına giderek muayene talep etmeleri gerekmektedir. Ağrısız ani görme kayıpları arasında belli başlı rahatsızlıklar bulunmaktadır. Bu rahatsızlıklar aşağıda özetlenmiştir:
Ağrısız görme kaybı rahatsızlıkları arasında yer alan göz migrenine sık sık genç yaştaki hastalarda rastlanmaktadır. Bu hastalık sırasında oluşan kramplar yaklaşık olarak 10 dakika ile 60 dakika arası sürmektedir. Kramp başlangıcında göz kamaşması meydana gelmekte ve ardından gözde sinek uçuşmaları hissedilmektedir. Gözünün önünde renkli haleler görmeye başlayan hastada ilerleyen saatlerde şiddetli baş ağrısı meydana gelebilmektedir.
Diğer ismi retina yırtılması olarak bilinen bu rahatsızlık kendini ilk olarak ışık çakmaları şeklinde göstermektedir. Rahatsızlık sonucu görme yeteneği tamamen kaybolabildiği gibi, iç tarafı görüp de dış tarafı iyi görememe ya da alt taraftaki cisimleri seçebilirken üst taraftakileri seçememe gibi durumlardan da ortaya çıkabilmektedir. Rahatsızlık daha çok retina damarı tıkanması, hipertansiyon ya da damar sertleşmesi gibi hastalıklar ile birlikte görülmektedir.
Ağrısız görme kaybı rahatsızlıklarından biri de sistemik optik nöropatidir. Bu rahatsızlıkta gözleri besleyen optik sinir ağlarında bir tıkanma meydana gelmekte ve hastalara ciddi sorunlar yaşatabilmektedir. Nörapatinin ortaya çıkmasındaki en yaygın iki neden temporal arteri ve şeker hastalığıdır.
GİA şeklinde kısaltılan geçici iskemil atak, hastalarda geçici olarak ya da aralıklı şekilde meydana gelmektedir. Beyne geçici süre kan gitmemesi durumunda oluşan bu karakterize durum ne kadar uzun sürerse o kadar zarar vermektedir. İskemik ataklar sonucu üç kişiden biri felç yaşamaktadır. Bu nedenle oluşan hiçbir iskemik atak hafife alınmamalıdır.
Bir çeşit ağrısız görme kaybı olan papilla ödem, yaklaşık olarak 1 saniye ile 5 saniye arasında süren bir dönemdir. Bu rahatsızlığın ortaya çıkmasının en büyük nedeni kafa içi basıncın dengesiz bir şekilde artmasıdır.
Geçici ortaya çıkan görme kayıpları arasında en önemlisidir. Yaklaşık olarak 1 dakika ile 15 dakika arasında süren retina arter embolisine en sık şah damarında yani karotiste rastlanmaktadır. Daha az sıklıkta ise aort damarı ve kalpte yer alan damarlarda görülebilmektedir. Kişilerde oluşan büyük emboliler sonucu kalıcı körlük meydana gelebilmektedir.
Toksik madde ve çeşitli mikroplar nedeni ile ortaya çıkan birtakım retina iltihaplarıdır.
Ağrısız görme kaybı hastalıklarından olan ve makulada kanama adı ile de bilinen rahatsızlıkta, sarı nokta üzerinde kanama oluşmasındaki en büyük neden diyabet hastalığıdır. Diyabet hastalığının yanı sıra hipertansiyon da göz içerisinde kanama meydana getirebilmektedir.
Vitre üzerinde kanamada görme kaybı oluşmadan hemen önce göz içerisinde sinek uçuşmaları ve örümcek ağ görünümü hissedilmektedir. Bu tarz kanamalar daha çok retina yırtığı olan kişilerde, şeker hastalığına sahip kişilerde görülmektedir. Aynı zamanda gözde gelen darba sonucu da kanama meydana gelebilmektedir.
Bazı maddelerin gözde kalıcı hasar oluşturması da söz konusu olabilmektedir. Bunlar başlıca metil alkol ve türevi maddeler olmaktadır.
Op. Dr. Yalçın İşcan Göz Hastalıkları Uzmanı