Kontakt Lens Birimi

Kontakt Lens Birimi

Kontakt lens görme bozukluklarında, göz rengi değişiminde veya korneada oluşan hastalıkların tedavisinde kullanılır. Kontakt lens 1800’lü yıllarda üfleme cam lensten yapılan tüm gözü kaplayan yapıdaydı. Günümüzde inceceik plastik kornea lenslerine dönüşerek evrim geçirmiştir. Göz yapısına ve rahatsızlığına uygun kontakt lens seçimi doktorlar tarafından yapılır. Lens hareketi, ortalaması ve dengesi incelenir. Kontakt lensler korneanın üzerinde durur. Bunlar korneanın üzerine yapışarak, göz yaşı zarlarının da teması etmesi suretiyle yerinde sabit dururlar. Göz kırpıldıkça göz kapağı kontakt lensin üzerine kayıp, hareket etmesini sağlar. Bu hareket gözyaşına gerekli kayganlığı sağlar. Çok sıkı lensler gözde hassasiyet oluşturur. Görüş kesinliği zayıftır. Uzun dönemlerde kötü etkilere neden olur. Çok gevşek olan lensler ise çok hareket eder. Göz kırpılırken görüntü bulanıklaşır. Lensin kenarları kıvrılır. 

Kontakt lens göze uygun olarak iyi ortalanmalı ve korneayı sarmalıdır. Gözyaşı  dolaşımı için kontakt lens az da olsa hareket etmelidir. Göz kırpmadan sonrasında bir milimetre dikey hareket edebilmelidir.  Kontakt lens kullanıcıları  net görmeli ve  lensi asla hissetmemelidir. Göz kırpma hareketi sonrasında görüş hiç  değişmemelidir. Kenar şeritleri göz içine hiç baskı yapmamalıdır. Lens ile uyunması tehlikelidir. Denize veya havuza girilmemelidir. Lens kullanılırken gözde kızarıklık ya da batma hissi olduğunda  hemen lensi çıkartıp doktora gidilmelidir.

• Lenslerin bazı fiziksel özellikleri vardır. Bunlar:
• Arka yüzey: Kornea ve lensin temas ettiği yer.
• Ön yüzey: Kornea ve lensin temas etmeyen yüzeyidir.
• Çap: Lens merkezinden en dış kenardan diğer kenara doğru alınan milimetre ölçüsü olarak bilinir. Çap kontakt lensin göze uymasını etkiler.

Temel eğri kısmı: Lensin rahat olabilmesi için arka ve ön yüzeyin uyumlu olması gerekir.  Temel eğri ise arka yüzey ile  optik alanın yarıçapı olarak tanımlanır. Lensin göze uygun olması için temel eğri en önemli noktadır. Lens çok sıkıysa temel eğri büyütülmelidir. Kontakt lens çok gevşek ise temel eğri küçültülmelidir.

Kontakt Lens Kullanımı 

Kontakt lens şu şekilde kullanılır:

1- Lens kabından çıkarılır,

2-Lensin kenarları yukarı bakmalıdır,

3- Sol orta parmak ile göz kapağı kaşa doğru çekilir,

4- Sağ işaret parmağa lens konur,

5-Sağ orta parmakla göz kapağı aşağıya çekilir,

6- İşaret parmağıyla lens göz ortasına yerleştirilir,

7- Duruş bozulmadan aşağı doğru bakılarak lensin yerine tam oturması sağlanır,

8-Sonra göz kapağı yavaşça bırakılır,

9-Aynı işlem sol lens içinde uygulanmaktadır.

Kontakt lens şu şekilde çıkarılır:

1-Eller yıkanır ve iyice durulanır ,

2- Yukarı bakılır, sol el ile üst göz kapağı yukarı kaldırılır, sağ el orta parmağı ile alt göz altı hareketsiz tutulur,

3-  İşaret parmağı lensin alt kenarına getirilir,

4- Kontakt lens işaret parmağı ile gözün renkli kısmında aşağı doğru kaydırılır ve hafifçe sıkıştırılır.

Lens Bakımı ve Temziliği

Yanlış kontakt lens bakımı ve temizliği birçok enfeksiyona sebep olmaktadır. Lens bakım ve temizliği eczaneye veya göz doktoruna danışarak ve kullanım talimatlarına uyularak  yapılmalıdır. Lens bakım malzemeleri sürekli göz önünde olmalıdır. Temiz ve steril bir yüzeyde çalışılmalıdır. Lens tutulmadan önce eller ağır olmayan , parfüm içermeyen ,sabun ve ılık su ile yıkanmalıdır. Karıştırılmaması  adına her zaman takılmaya aynı lensten başlanmalıdır. Lensler temizlenirken önce avuca konur, üzerine birkaç damla solüsyon damlatılır, iki yüzü tırnak teması olmadan hafifçe ovalanır. Lensler her çıkarıldıktan sonra iyice temizlenmelidir. Lens temizliğinden sonra durulanıncaya kadar üzerine solüsyon damlatılır .Bu lens üzerinde depozit ve toz tabakası oluşumunu engeller. Dezenfektasyon işlemi yapılırken lensler saklama kabına yerleştirilir. Lenslerin solüsyonlara iyice batması gerekir. Kabın kapağı iyice kapatılır. Lens kabında dört saat ya da 12 saat bırakın.  Kontakt lens her çıkarılışında dezenfekte edilir. Böylece enfeksiyonlar yok olur.

Kontakt Lensleri Kimler Kullanamaz

Kontakt lensleri yapıları bakımından kullanamayacak insanlar aşağıda belirtildiği gibidir:

• Kronik enfeksiyon hastaları,
• Sistemik hastalar,
• Kornea tahrişi olanlar,
• Göz kapağı bozukluğu olanlar,
• Yüksek kornea astigmatizması hastaları,
• Kuru göz hastaları,
• Göz tansiyonu ameliyatı geçirenler,
• Göz yüzeyi dejenerasyona uğrayanlar,
• El becerisini yeteri kadar kullanamayanlar.

Kontakt lens kullanılması gereken durumlar ise aşağıdaki gibi olmaktadır:

• Tek taraflı olarak katarakt ameliyatı olan gözüne yapay göz merceği takılan hastalar,
• İki göz arası ikiden fazla diyoptri kırma kusuru olan hastalar,
• Göz titremesi olan hastalar,
• Kornea genişlemesi olan hastalar,
• Albino hastaları,
• Yüksek astigmat ve miyopsisi olan hastalar.

Kontakt Lenslerin Kullanım Süresi

Daha sağlıklı görmek için lens kullanırken lensin kullanım süresine çok dikkat edilmelidir. Günlük lensler gün sonunda  çöpe atılmalıdır. 15 günlük lensler her gün sonunda dezenfekte edilip kutusuna konur. 15 günün sonunda ise hemen günü geçmeden çöpe atılmalıdır. 30 günlük lensler her gece bakım ve temizlik işlemi yapılarak saklanmalıdır. 30 gün sonra lensler çöpe atılmalıdır. Geceleri gözde kalan lensler  haftada bir gün gözden çıkarılıp temizlenip kutularına konulmalıdır. Lensleri ödünç vermek aynı aile bireyleri dahi olsa çok sakıncalı ve asla uygulanmaması gereken bir davranıştır.

Kontakt lens Çeşitleri

Kontakt lens kullanım süresi, üretim tipleri, üretildikleri maddeler ve kullanıldıkları alana göre değişim gösterir.

Başlıca lens çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Günlük  Kontakt Lensler: Sabah takılıp akşam çıkarılır.
• İki Haftalık Kontakt Lensler: Kullanım süresi 15 gündür. 15 gün sonunda yeni lensler alınır.
• Aylık  Kontakt Lensler: Kullanım süresi 30 gündür. En çok tercik edilen lens türüdür.
• Yıllık  Kontakt  Lensler: Kullanım süreleri bir ile iki yıl arası değişir. Yıllık lensler genelde renkli olarak da üretilir.
• Gece Gözde Kalan Kontakt Lensler
• Şeffaf Kontakt Lensler (Saydam Lensler)
• Renkli Kontakt Lensler
• Miyop – Hipermetrop  Kontakt Lensler
• Astigmatlı Kontakt  Lensler
• Bifokal/Presbiyopi/Uzak-Yakın Kontakt Lensler

Üretildikleri Materyallere Göre Kontakt Lensler ise aşağıda belirtilmiştir:

• Yumuşak kontakt lensler: En ayygın kullanılan lenslerdir.  İki farklı materyalden üretilirler. Bunlar hidrojel ve silikon hidrojeldir.
• Sert kontakt lensler: Gaz geçirgen lensler olarak da bilinirler. Sert, su geçiremeyen ve oksijen geçiren malzemeden üretilebilirler.
• Hibrit kontakt lensler: Yumuşak, gaz geçirgen ve sert kontakt lenslerin hepsinin bir arada kullanımı sonucudur.

Tasarımlarına Göre Kontakt Lensler ise şu şekildedir:

• Şeffaf Kontakt Lens:  Hidrojel veya silikon hidrojel olarak üretilir.
• Sferik Kontakt Lens:  Miyop ve hipermetrop için kullanılan kontakt lenslerdir.
• Torik Kontakt Lens : Astigmatı düzeltmek için kullanılır
• Multifokal Kontakt Lens ): Tek lenste birden fazla görüş mesafesine odaklanmayı sağlar Gözlük yerine kullanılır.
• Renkli Kontakt Lens :  Göz rengini değiştirmek veya daha  çok belirgin yapmak için kullanılır. Numaralı ve numarasız olarak da üretilir.

Özel lensler olarak adlandırılan ürünler ise kişiye özel üretilen modellerdir:

• Pediatrik -Afas  Kontakt Lens
• Kromojen  Kontakt  Lens
• Keratakonus  Kontakt  Lens
• Terapötik  Kontakt  Lens
• Skleral  Kontakt  Lens
• Proestetik  Kontakt Lens

Kontakt Lens Reçetesi Nedir?

Kontakt lens göz doktoru tarafından reçetelenmelidir. Bunları satmaya yetkili optik satışı yapan mağazalarından satın alınmalıdır. Kontakt lens reçetesindeki mercek numaralarına ek olarak, lensin çapı, lensin eğrilik yarıçapı, lensin materyali ve lensin kullanım aşamaları  yer alır.  En önemli özelliği materyaldir.  Kontakt lens kullanan bireyler göz doktorunun daha  farklı bir önerisi olmadığı sürece yılda bir doktor tarafından kontakt  lens kullanımına bağlı olarak oluşacak sorunlar için değerlendirilmelidir. Reçete olmadan kontakt lens satışı yapılamaz. Türkiye’de 2013 yılının sonunda reçetesi olmayan bireyelere kontakt lens satılması yasaklandı. Sadece göz rengini değiştirmek için kontakt lens kullanmak isteyen insanlar muayene olup sonra reçete ile satın alma işlemini gerçekleştirmelidir. Reçete lensleri satın alacağınız yetkili optik mağazası tarafından kopyalanır ve sisteme kayıt edilir. Böylece bir kere lens satın alındıktan  sonra lens almak için bir daha reçete taşımaya gerek kalmaz. Şaka lensleri kullanırken de de doktor onaylı reçeteye ihtiyaç duyulur. Kontakt lenslerin sağlık açısından reçeteyle satılmasına karar verilmiştir. Reçetesiz kontakt lens satışı yapmanın cezası bulunmaktadır. Reçetesiz kontakt lens satışı yapanlara 3 ay meslekten men edilme ve 6.000 TL den başlayan para cezaları uygulanmaktadır.

Kontakt Lens Kullanımının Faydaları

• Gözlüklere kıyasla daha geniş ve rahat bir görüş imkanı sağlar
• Kenar görüntüsü yaratacak bir çerçevesi olmaması görüşü rahatlatır
• Gözlüğe kıyasla daha iyi  derinlik algılamasını yaparlar.
• Daha doğal dış görünüş sağlarlar.
• Gözlük kullanılırken meydana gelen buğulanma,, ıslanma,  çerçeveye bağlı ağrı gibi zorluklar hiç yaşanmaz.
• Kozmetik amaçlı ve görünüş değişimi sağlamak için keyfi  göz renklerini değiştirmek isteyen insanlar renkli lens kullanabilir.
• Spor , eğlence , iş gibi hareketli faaliyetlerde güvenli  bir kullanım sağlar .

Kontakt Lens Fiyatları

Numaralı kontakt lens aylık kullanımı olanlar en uygun maliyetli ürünler arasındadır. Yaşa bağlı ve daha özel problemler için kullanılan kontakt lensler ise mali açıdan aylık kullanımı olanlardan sonra gelen en uygun ürünlerdir. Yıllık kontakt lensler ve astigmat hastaları için kullanılan kontakt lensler genel lens fiyatlarına göre ortalama maliyete sahiptirler. Kalitesine göre maliyetlisini de hesaplısını da bulabilmek mümkündür. Custom lens ürünleri ve keratokonus özel göz hastalığına sahip hastalar için kullanılan kontakt lenslerin fiyatları ise diğerlerine nazaran daha yüksek maliyettelerdir.